Επιτρέπει η Εκκλησία την βία; Η περίπτωση βίας μέσα σε ναό.

Πρόσφατα, ένα άσχημο περιστατικό έλαβε χώρα μέσα σε ιερό ναό στη χώρα μας. Μία γυναίκα άσκησε βία σε μία βουλευτή που ψήφισε το νομοσχέδιο για τον πολιτικό γάμο των ομοφυλόφιλων. Συγκεκριμένα, χαστούκισε την γυναίκα μέσα σε ιερό ναό, ενώπιον πιστών μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας.

Ο Χριστός κατά την επίγειο διδασκαλία του μίλησε για την αγάπη, την μετάνοια, τη συγχωρητικότητα. Οι λόγοι του ‘’μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ’’ (Ματθ. 11,29) δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εμφώλευσης μίσους, εκδίκησης, κακίας, εν τέλει βίας προς τον συνάνθρωπο, δείχνοντας παράλληλα πως πρέπει να είναι ο χριστιανός. Ο πράος και ταπεινός άνθρωπος είναι ένας άνθρωπος που διακρίνεται για την ησυχία του. Ο πράος άνθρωπος δεν ασκεί βία, δεν προσβάλλει, δεν αναστατώνει. Διακρίνεται για την ευγένεια και διάκριση του. Η απλότητα, που κατά τον όσιο Ιωάννη της Κλίμακος γεννάται από την πραότητα, έχει ως χαρακτηριστικά της άκακη και καθαρή καρδιά, είναι ασκανδάλιστη και δεν κινείται σε κακό λογισμό και πράξη ποτέ, πάλι κατά τον ίδιο Πατέρα της Εκκλησίας.

Ο λόγος του Χριστού, ο κατεξοχήν αναρχικός λόγος προς τις δομές του κόσμου τούτου, αντιστρέφει τα πράγματα και δείχνει να οξύνει τα πνεύματα. Κι ενώ σήμερα η ίδια η κοινωνία μας επιλέγει και προβάλλει τη βία ως μέσο επίλυσης των οποιονδήποτε διαφορών, ο λόγος του Χριστού, ο κατά πάντα και διά πάντα αντισυμβατικός, έρχεται να ταράξει τα ύδατα: ‘’…αλλ’ όποιος σε χτυπήσει στο δεξί σαγόνι, να του στρέψεις και το άλλο’’ (Ματθ. 5, 39). Επουδενί, ο χριστιανός δεν είναι μαζοχιστής. Ο λόγος τούτος έχει τη σημασία της ταπείνωσης, της σιωπής, της απλότητας και της ομορφιάς αυτής της απλότητας. Για τον Χριστό η απάντηση στη βία δεν είναι η βία. Ακόμη κι όταν στον κήπο της Γεθσημανή ο Πέτρος έβγαλε μαχαίρι και χτύπησε τον δούλο του αρχιερέως και του έκοψε το αυτί, ο Ιησούς του είπε ‘’βάλε πάλι το μαχαίρι σου στην θήκη του, διότι όλοι όσοι κρατούν μαχαίρι, με μαχαίρι θα πεθάνουν’’ (Ματθ. 26, 51-52).

Εφόσον ο Χριστός δεν προτάσσει και δεν ενθαρρύνει την άσκηση βίας στους άλλους, ποιο ηθικό πλεονέκτημα μας δίνει το δικαίωμα να βιαιοπραγήσουμε προς τους αδελφούς μας χτυπώντας τους και μάλιστα μέσα σε ιερό ναό στο τέλος της Θείας Λειτουργίας; Ποια η σχέση του ευχαριστιακού ήθους, όπως αυτό πηγάζει από την θεία κένωση και θυσιαστική διακονία προς όλη την κτίση και τον κάθε άνθρωπο, με την άσκηση βίας κατά του άλλου; Μήπως μας έχει δοθεί η εξουσία να καταδικάζουμε και να τιμωρούμε ανθρώπους; Μήπως υπάρχουν πολιτικές παρατάξεις που εκπροσωπούν την Εκκλησία; Μήπως πάλι υπάρχουν πολιτικές παρατάξεις των οποίων οι βουλευτές τους είναι περισσότερο χριστιανοί από τους βουλευτές άλλων πολιτικών παρατάξεων; Χριστιανοί υπάρχουν σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Η συνήθεια όμως πολιτικές παρατάξεις να προβάλλονται ως χριστιανικές, αφενός μεν δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες του πολίτη, εφόσον η πίστη είναι προσωπικό βίωμα και υπόθεση, αφετέρου δε καταντά άκρως παραπλανητικό και επικίνδυνο. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος εύστοχα επεσήμανε πρόσφατα πως η Εκκλησία δεν εκδικείται και δεν κάνει διακρίσεις.

Η άσκηση βίας αποτελεί βαθύτατο πλήγμα στην χριστιανική ανθρωπολογία. Κάθε άνθρωπος, δεξιός, αριστερός, κεντρώος, πλούσιος, φτωχός, ομοφυλόφιλος, ετεροφυλόφιλος, λαϊκός, κληρικός, με οποιεσδήποτε κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές καταβολές είναι εικόνα Θεού (Γεν. 5,1). Αυτό αποτελεί αδιαπραγμάτευτη ανθρωπολογική αρχή. Η ιερότητα του κάθε προσώπου που κατά άγιο Μάξιμο Ομολογητή έχει το είναι του δεδανεισμένο από τον Θεό, είναι απαραβίαστη. Δεν υφίσταται σ’ ολόκληρο το ευαγγέλιο και σ’ ολόκληρη την πατερική γραμματεία καμία διάκριση ανθρωπίνων προσώπων. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να δούμε πως αντιμετωπίζει ο Θεός τον ενάρετο, αλλά και τον φαύλο άνθρωπο. Γράφει ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής: ‘’Ὥσπερ ὁ Θεός φύσει ὤν ἀγαθός καί ἀπαθής, πάντας μέν, ἐξ ἴσου ἀγαπᾷ, ὡς ἔργα αὐτοῦ· ἀλλά τόν μέν ἐνάρετον δοξάζει, ὡς καί τῇ γνώμῃ οἰκειούμενον· τόν δέ φαῦλον, δι᾿ ἀγαθότητα ἐλεεῖ, καί ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ παιδεύων ἐπιστρέφει’’. Πράγματι, οι λόγοι τούτοι αποτελούν βαθύτατο πλήγμα στην νοσηρή αυτοαναφορικότητα όσων καπηλεύονται την πίστη και θεωρούν τους εαυτούς τους δικαστές και τιμωρούς, βάζοντας οι ίδιοι τον εαυτό τους στην θέση του Χριστού.

Ο Γιουτζήν Ντένις Ρόουζ υπήρξε άθεος και ομοφυλόφιλος πριν από την μεταστροφή του στην ορθοδοξία. Ως π. Σεραφείμ Ρόουζ, το 1964 έγραφε απευθυνόμενος προς τους γονείς του: ‘’Αν ο Χριστός ερχόταν σήμερα σ’ αυτόν τον κόσμο, ξέρετε τί θα Του συνέβαινε; Θα Τον έκλειναν σε ψυχιατρείο και θα Τον υπέβαλαν σε ψυχοθεραπεία και το ίδιο θα έκαναν στους αγίους Του. Ο κόσμος θα Τον σταύρωνε σήμερα ακριβώς όπως το έπραξε πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, διότι ο κόσμος δεν έχει μάθει τίποτα πέρα από το να κατεργάζεται ακόμη δολιότερες μορφές υποκρισίας’’.

 

Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (Θεολόγος, Βαλκανιολόγος)

Εφημέριος Διάβας - Ι.Μ. Σταγών & Μετεώρων