Τι αλλάζει στη στρατιωτική θητεία

Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Αμυνας που αναμένεται να ψηφιστεί έως τον Ιούνιο. Υποχρεωτική εκπαίδευση των στρατευσίμων σε νέες δεξιότητες για τη διαχείριση καταστροφών από ακραία φυσικά φαινόμενα και για την παροχή πρώτων βοηθειών. Θα παρέχεται η δυνατότητα εθελοντικής εκπαίδευσης σε μια σειρά από ειδικότητες, για τις οποίες θα χορηγείται πιστοποιημένος τίτλος εκμάθησης. Η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, τα ψηφιακά εγχειρίδια και τα τάμπλετ στους νεοσύλλεκτους.

Μια από τις προτεραιότητες που έθεσε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Δένδιας, αφορά τις αλλαγές στη στρατιωτική θητεία. Σε δηλώσεις του, αμέσως μετά την ανάληψη καθηκόντων από τον νέο Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Δημήτριο Χούπη, έκανε λόγο για «αναβάθμιση της εκπαίδευσης με βάση το φινλανδικό μοντέλο με τις κατάλληλες προσαρμογές και την πρόβλεψη επανεκπαίδευσης ανά τακτά διαστήματα σε εθελοντική βάση, αλλά και τη δυνατότητα απόκτησης δεξιοτήτων σε όσους το επιλέξουν», παρουσιάζοντας το νέο μοντέλο ως μετάβαση από τη «θητεία-αγγαρεία» στη «θητεία-εφεδρεία» και στη «θητεία ευκαιρία».

Μάλιστα, ο Ν. Δένδιας, τον Φεβρουάριο, θα βρεθεί στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, όπου θα έχει σειρά συζητήσεων σχετικά με το πώς, μέσω του νέου μοντέλου θητείας, ο οπλίτης, εκτός από τη χρήση βαρέων οπλικών συστημάτων, θα αποκτά τη δυνατότητα να αξιοποιεί και τις νέες τεχνολογίες. Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, στους επόμενους μήνες αναμένεται να κατατεθεί το πλήρες νομοσχέδιο με τις αλλαγές στη στρατιωτική θητεία, το οποίο θα τεθεί προς ψήφιση το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο.

Ψηφιοποίηση

Η ψηφιοποίηση των στρατιωτικών εγχειριδίων αποτελεί μια από τις πρώτες αλλαγές που πρόκειται να γίνουν. Μέσω των τάμπλετ που θα παρέχονται στους νεοσύλλεκτους, για όσο διάστημα διαρκεί η θητεία, εκτιμάται ότι θα γίνει πιο εύκολη η πρόσβαση σε σημαντικά ζητήματα του στρατιωτικού βίου. Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο θα γίνει προσπάθεια για την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού, που καταγράφει υψηλά ποσοστά ανάμεσα στους νέους.

Η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων μπορεί να οδηγήσει κατ' επέκταση και στην υιοθέτηση νέων πιο εξειδικευμένων οπλικών συστημάτων, αλλά και στην εξοικείωση με τα μη επανδρωμένα συστήματα, όπως τα drones. Το νομοσχέδιο επίσης θα δίνει τη δυνατότητα για όποιον θέλει να αναπτύξει και άλλες δεξιότητες, που θα χωρίζονται σε υποχρεωτικές και εθελοντικές. Στις υποχρεωτικές, εκτός από την εκπαίδευση στα όπλα, όπως γίνεται σήμερα, θα περιλαμβάνονται η αναβάθμιση των γνωστικών ψηφιακών δυνατοτήτων, η διαχείριση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης για ακραία φυσικά φαινόμενα και καταστροφές, η παροχή πρώτων βοηθειών και, προαιρετικά, η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας.

Οι εθελοντικές θα αφορούν κυρίως τεχνικές δεξιότητες. Τα προγράμματα θα παραδίδονται από τα κέντρα διά βίου μάθησης των Ενόπλων Δυνάμεων και το απολυτήριο θα συνοδεύεται από πιστοποιητικό εκπαίδευσης, που θα ελέγχεται από ανεξάρτητο φορέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μερικές από τις ειδικότητες που βρίσκονται υπό σκέψη να ενταχθούν στο πρόγραμμα είναι ο βοηθός φαρμακοποιού, ο βοηθός οδοντιάτρου, ο μάγειρας, ο αρτοποιός, ο τεχνικός υγιεινής ασφάλειας, ο τεχνικός δικτύων και επικοινωνιών, ο διασώστης και το μέλος πληρώματος ασθενοφόρου. Πρόκειται για ειδικότητες που λείπουν από την αγορά και οι οποίες θα επικαιροποιούνται κάθε φορά μετά από συνεννόηση με τα επαγγελματικά επιμελητήρια.

Οπως διευκρινίζουν κύκλοι του υπουργείου στην «R», αυτό δεν σημαίνει ότι θα μετατραπούν οι Ενοπλες Δυνάμεις σε ΙΕΚ. Αντιθέτως, όπως επισημαίνουν, προωθείται, παράλληλα με τη στρατιωτική εκπαίδευση, η αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, που εκτιμάται ότι από ένα σημείο και μετά είναι αρκετός. Ενα επιπλέον κίνητρο που εξετάζεται είναι ο τίτλος πιστοποίησης εκπαίδευσης να δίνει μόρια στους διαγωνισμούς του Δημοσίου.

Η διάρκεια

Στη Φινλανδία ο κύκλος θητείας διαρκεί λίγους μήνες και η εκπαίδευση είναι εντατική. Αυτό δεν σημαίνει ότι η υιοθέτηση του μοντέλου της σκανδιναβικής χώρας θα οδηγήσει σε μείωση ή σε αύξηση της θητείας στη χώρα μας. «Η θητεία θα παραμείνει ως έχει», δηλώνουν πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. «Κρατάμε το κομμάτι της εκπαίδευσης και της εφεδρείας από το φινλανδικό μοντέλο, με έμφαση στη διαρκή μετεκπαίδευση» είναι το σχέδιο που απεργάζονται υπουργείο και ΓΕΕΘΑ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Στο πλαίσιο αυτό, μια πολύ σημαντική αλλαγή είναι ότι ο οπλίτης, από τη στιγμή που απολύεται και γίνεται έφεδρος, θα ξέρει ακριβώς σε ποια μονάδα θα παρουσιαστεί, σε περίπτωση που κληθεί. Η κλήση δεν θα γίνεται πλέον μέσω εγγράφου που θα παραδίδει η Αστυνομία, αλλά ψηφιακά.

Η εφεδρεία σχεδιάζεται να γίνεται σε εθελοντική βάση και ο έφεδρος θα παρουσιάζεται σε συγκροτημένη μονάδα ή σχηματισμό. Επιθυμία είναι η μετεκπαίδευση να ενισχύει τον έφεδρο με γνώσεις για το νέο περιβάλλον του πεδίου, όπως αυτό μεταβάλλεται βάσει των εξελίξεων και των νέων τεχνολογιών. Η περιοδικότητα αλλά και το βάθος χρόνου που θα καλούνται οι έφεδροι είναι κάτι που εξετάζεται. Ενα θέμα που δεν έχει απασχολήσει ακόμη αλλά βρίσκεται στο τραπέζι είναι και η εθελοντική εφεδρεία, δηλαδή όσοι δεν ανήκουν στους εφέδρους, αλλά θέλουν να προσφέρουν και να αξιοποιηθούν ανάλογα. Αλλωστε, όπως έχει τονίσει ο ίδιος ο υπουργός, «είμαστε μια μικρή χώρα και κανείς δεν περισσεύει». Υπό εξέταση, πάντως, βρίσκεται και η διαδρομή της καριέρας (career path) των αξιωματικών και υπαξιωματικών, αφού είναι έντονος ο προβληματισμός στους κόλπους των Ενόπλων Δυνάμεων αναφορικά με τη μεγάλη «παραγωγή στρατηγών». «Εδώ και χρόνια, μοιράζονταν βαθμοί αντί για χρήματα», λένε χαρακτηριστικά τα στελέχη του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.