Το κρίσιμο τεστ για τον γάμο των ομοφύλων

Τα «ναι», τα «όχι» και τα «ίσως» στη γαλάζια κοινοβουλευτική ομάδα και η στάση της αντιπολίτευσης. Τo παρασκήνιο της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη για ψήφιση του νομοσχεδίου έως το τέλος Φεβρουαρίου. Ποιοι από την κυβέρνηση θα σηκώσουν το βάρος της δημόσιας συζήτησης για τις αλλαγές που σχεδιάζονται και ποιοι θα αναλάβουν την επικοινωνία με όλους τους βουλευτές της Ν.Δ. 

Νέα δεδομένα στους ούτως ή άλλως εύθραυστους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς όσον αφορά το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια έθεσε η συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ΕΡΤ, αποτελώντας ένα άτυπο σημείο καμπής για την πορεία του νομοσχεδίου. Το πρωί της Πέμπτης, μία ημέρα μετά τη συνέντευξη του πρωθυπουργού, το κλίμα στη Βουλή δεν είχε καμία σχέση με εκείνο που κυριαρχούσε δύο ημέρες πριν. Η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να βγει ο ίδιος μπροστά και να μιλήσει επί του νομοσχεδίου φάνηκε πως επηρέασε αρκετούς βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι είτε βρίσκονταν στην γκρίζα ζώνη του αναποφάσιστου είτε είχαν αποφασίσει να μην ψηφίσουν. Οσοι και όσες ανήκαν στην πρώτη ομάδα, επανεξετάζουν πλέον τη στάση τους και σε μεγάλο βαθμό κλίνουν προς το «ναι», ενώ όσοι βρίσκονταν στη δεύτερη ομάδα σκέφτονται σοβαρά να αξιοποιήσουν την πόρτα διαφυγής μέσω της αποχής, που άνοιξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή, η ηγεσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ. εκτιμά ότι ο αριθμός όσων δεν θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο κινείται λίγο πάνω από τους 60. Οι ίδιες πηγές αξιολογούν, πάντως, ότι ο στόχος της κυβέρνησης να μην υπάρξουν αρκετοί βουλευτές που θα επιλέξουν το «όχι» μπορεί να επιτευχθεί. Η απόφαση Μητσοτάκη να μην επιβάλει κομματική πειθαρχία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αλλαγή κλίματος προς το καλύτερο. Και αυτό ισχύει τόσο για πολλά από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, τα οποία προβληματίζονταν, όσο και για τους απλούς βουλευτές. Η ερμηνεία που αποδόθηκε από τους περισσότερους είναι ότι ο πρωθυπουργός έχει αντιληφθεί τη δύσκολη θέση που βρίσκονται αρκετοί βουλευτές να μην ψηφίσουν ένα νομοσχέδιο με το οποίο συνειδησιακά διαφωνούν, αλλά και να μην προκαλέσουν κακό στην κυβέρνηση.

Τα νερά ήρθε να ταράξει το μεσημέρι της Παρασκευής η νέα παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά. Μιλώντας στο Best TV της Καλαμάτας, ο πρώην πρωθυπουργός είπε ότι «στη συντριπτική της πλειοψηφία, η κοινωνία έχει αποκρυσταλλωμένη άποψη γι' αυτό το ζήτημα και εγώ θα τοποθετηθώ όταν έρθει η ώρα στη Βουλή». Απαντώντας επί της ουσίας στην προτροπή Μητσοτάκη για αποχή, ο Αντ. Σαμαράς κράτησε αποστάσεις λέγοντας: «Εγώ ξέρω ότι επί χρόνια όλοι οι πολιτικοί λέμε στον ελληνικό λαό ότι πρέπει να μην απέχει από τις εκλογές και να ψηφίζει για το καλό της Δημοκρατίας. Θα λέμε, λοιπόν, στον ελληνικό λαό να ψηφίζει και να μην απέχει και θα λέμε ταυτόχρονα στους βουλευτές και τους υπουργούς να απέχουν;».

Πειθαρχία

Στη συνέντευξή του, ο πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι για τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου η αντιμετώπιση θα είναι διαφορετική. Εκεί η πειθαρχία είναι επιβεβλημένη, καθώς το υπουργικό συμβούλιο είναι συλλογικό όργανο. Ακόμα κι αν δεν υπάρξει άμεση αντικατάσταση όσων δεν υπερψηφίσουν, θεωρείται πως αυτό θα γίνει στον πρώτο ανασχηματισμό. Ηδη ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο οποίος στο παρελθόν υπήρξε στενός συνεργάτης του Αντ. Σαμαρά και συγκαταλεγόταν στους βουλευτές που προβληματίζονταν, δήλωσε ότι θα υπερψηφίσει. Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, δήλωσε από το Open ότι, αν και διαφωνεί με την τεκνοθεσία, συμφωνεί με τον γάμο, αλλά και ότι η συνέντευξη του πρωθυπουργού τον κάλυψε. Επίσης, το πρωί της Παρασκευής, μιλώντας με κοινοβουλευτικούς συντάκτες, η υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χριστίνα Αλεξοπούλου άφησε να εννοηθεί ότι θα υπερψηφίσει, λέγοντας ότι έχει αποφασίσει τι θα πράξει και θα το δείξει με την ψήφο της.

Τα βλέμματα όλων θα στραφούν στον υπουργό Επικρατείας Μάκη Βορίδη. Είναι ο πρώτος που σε ουδέτερο χρόνο διαφοροποιήθηκε. Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, μολονότι επιμένει πως δεν έχει αλλάξει στάση, δεν αποκαλύπτει τι θα πράξει όταν αρχίσει η ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής. Ο υπουργός βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση όλων, καθώς ο πρωθυπουργός τού έχει αναθέσει το έργο να απαντά αντ' αυτού στη Βουλή, δείχνοντας έτσι και το επίπεδο της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους δύο. Θεωρείται δεδομένο πως και οι δύο θα ήθελαν ο Βορίδης να συνεχίσει στο κυβερνητικό σχήμα. Σε περίπτωση αρνητικής ψήφου, είναι δεδομένο πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Παραμένει όμως ως ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει εξαίρεση μόνο για τον Μ. Βορίδη σε περίπτωση που επιλέξει να απέχει. Τον έντονο προβληματισμό τους για το νομοσχέδιο έχουν εκφράσει ο υφυπουργός Αμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης και η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής Μαρία Κεφάλα.

Σε επίπεδο βουλευτών, η προσοχή πέφτει κυρίως σε όσους δεν είχαν υπερψηφίσει το σύμφωνο συμβίωσης το 2015. Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης ξεκαθάρισε το μεσημέρι της Παρασκευής ότι θα καταψηφίσει. Από την άλλη, ο Κώστας Γκιουλέκας περιορίστηκε να πει απλώς ότι δεν θα ψηφίσει, διευκρινίζοντας ότι, αν ήταν να ρίξει την κυβέρνηση ή να απέχει, θα επέλεγε το δεύτερο. Ο Θάνος Πλεύρης, χωρίς να αποκαλύψει τη στάση του, δείχνει να μετριάζει τους τόνους της διαφωνίας του. Οι Κώστας Καραγκούνης, Χρήστος Κέλλας, Μάξιμος Χαρακόπουλος, Ανδρέας Κατσανιώτης, Αννα Καραμανλή, Νότης Μηταράκης, Κώστας Βλάσσης, Βασίλης Γιόγιακας, Μίλτος Χρυσομάλλης, Φώντας Μπαραλιάκος, Θεόδωρος Καράογλου, Λάκης Βασιλειάδης και Δημήτρης Μαρκόπουλος είναι μεταξύ όσων τάσσονται προς το παρόν απέναντι στο νομοσχέδιο.

Από την άλλη πλευρά, το σύνολο των βουλευτών Επικρατείας θα ταχθεί υπέρ του νομοσχεδίου. Επίσης, ο Κώστας Τσιάρας, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.Δ. πλέον, αποκάλυψε ότι, εφόσον φεύγει από τη μέση η κόκκινη γραμμή της παρένθετης μητρότητας, θα υπερψηφίσει. Υπέρ του νομοσχεδίου τάσσονται ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Πλακιωτάκης, η Ντόρα Μπακογιάννη, η Μαρία Συρεγγέλα και ο Γιάννης Λοβέρδος. Κομβικό ρόλο στην απόφαση των διαφωνούντων θα έχει η ενημέρωση που θα γίνει προς τους βουλευτές στα γραφεία του κόμματος. Οι «γαλάζιοι» βουλευτές θα θέσουν επί τάπητος το ζήτημα της τεκνοθεσίας, ζητώντας απαντήσεις, ενώ ομάδα βουλευτών της Ν.Δ. επεξεργάζεται αντιπρόταση για επίλυση του υπάρχοντος θέματος των παιδιών μέσα από το σύμφωνο συμβίωσης, χωρίς να απαιτείται γάμος.

Την ίδια ώρα -κι ενώ όλοι θεωρούσαν ότι το μόνο κόμμα που θα αντιμετωπίσει πρόβλημα είναι η Νέα Δημοκρατία- έχουν αρχίσει να υπάρχουν αναταράξεις και σε κόμματα της αντιπολίτευσης. Στον ΣΥΡΙΖΑ, η απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη να επιβάλει κομματική πειθαρχία προκάλεσε αντιδράσεις. Ο Γιάννης Σαρακιώτης δήλωσε ξεκάθαρα ότι διαφωνεί. Υπενθυμίζεται ότι ο Γ. Σαρακιώτης μετέχει στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση της Ορθοδοξίας. Ενστάσεις για την τεκνοθεσία είχε εκφράσει ο βουλευτής Μαγνησίας Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, ενώ τον προβληματισμό της δεν έκρυψε και η Αθηνά Λινού, σε δηλώσεις της στον Real FM. Αντιδράσεις, όμως, υπάρχουν και στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Η απόφαση του Νίκου Ανδρουλάκη να υπερψηφίσει, χωρίς πάντως να επιβάλει πειθαρχία, φαίνεται πως δεν θα βρει συμπαγή την Κοινοβουλευτική Ομάδα. Ο βουλευτής Χίου Σταύρος Μιχαηλίδης ήδη υποστήριξε ότι επί της αρχής είναι αρνητικός, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον πέντε βουλευτές της περιφέρειας προβληματίζονται για τη στάση που θα κρατήσουν. Παράλληλα, άγνωστο παραμένει το αν θα στηρίξουν το νομοσχέδιο οι μουσουλμάνοι βουλευτές. Υπέρ του νομοσχεδίου αναμένεται να ταχθούν πάντως οι έντεκα βουλευτές της Νέας Αριστεράς και οι έξι βουλευτές της Πλεύσης Ελευθερίας. Σε συζήτησή της με κοινοβουλευτικούς συντάκτες, η Ζωή Κωνσταντοπούλου τόνισε ότι ακόμα και αν η ίδια θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα από όσα θα ορίζει το νομοσχέδιο, δεν μπορεί να καταψηφίσει έστω και ένα μικρό θετικό βήμα. Ηδη η Ελληνική Λύση, η ΝΙΚΗ και οι «Σπαρτιάτες» έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιο, ενώ το ΚΚΕ δεν έχει αποσαφηνίσει ακόμα τη στάση του.

Το κρίσιμο «75»

Το νομοσχέδιο για την εξίσωση του γάμου ετερόφυλων και ομόφυλων ζευγαριών δεν απαιτεί κάποια ειδική πλειοψηφία υπερψήφισης από τη Βουλή για να γίνει νόμος του κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 24, η Ολομέλεια της Βουλής δεν μπορεί να αποφασίσει χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία δεν μπορεί επίσης να είναι μικρότερη από το (75) του όλου αριθμού των βουλευτών. Αυτό σημαίνει πως, αν το νομοσχέδιο συγκεντρώσει 75 ψήφους υπέρ και 74 «παρών» ή κατά, τότε γίνεται νόμος του κράτους. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την προτροπή του Κυριάκου Μητσοτάκη προς όσους διαφωνούν να επιλέξουν την αποχή, καθώς αυτή κατεβάζει τον πήχυ της απαιτούμενης πλειοψηφίας. Αντιθέτως, αν κάποιος ή κάποια εξ όσων διαφωνούν μπει στην Ολομέλεια, ακόμα και αν καταλήξει στο να δηλώσει «παρών», τότε η ψήφος προσμετράται στις αρνητικές και ανεβάζει τον πήχυ της απαιτούμενης πλειοψηφίας.

Οι στόχοι και τα μηνύματα

Με διπλή στόχευση κινήθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης περιγράφοντας τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου για τα ομόφυλα ζευγάρια και την τεκνοθεσία. Αφενός να ανοίξει η δημόσια συζήτηση για να ενημερωθεί η κοινή γνώμη και αφετέρου να στείλει μηνύματα και στους βουλευτές του, ειδικά σε αυτούς που διαφωνούν. Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως το σχέδιο δεν θα προβλέπει παρένθετη μητρότητα για τα ομόφυλα ζευγάρια, παρά μόνο υιοθεσία, ενώ στους διαφωνούντες βουλευτές -ακόμα και σε υπουργούς- υπέδειξε ουσιαστικά τη λύση της αποχής. Αλλωστε, η απόφαση της κυβέρνησης να ανοίξει και επίσημα η συζήτηση για τα ομόφυλα ζευγάρια δεν έχει ως στόχο μόνο την πληρέστερη ενημέρωση των πολιτών ειδικά για το θέμα της τεκνοθεσίας, αλλά και το να καμφθούν οι αντιδράσεις των «γαλάζιων».

Eστω και έμμεσα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη συνέντευξή του στην ΕΡΤ έδωσε λύση στους διαφωνούντες, αναφερόμενος σε αποχή από την ψηφοφορία. «Η αποχή είναι μια αξιοπρεπής στάση, που μπορεί κάποιος να εκφράσει τη διαφωνία του, δηλαδή να μην υπερψηφίσει, χωρίς να δημιουργήσει και πρόβλημα στην κυβερνητική πλειοψηφία. Είναι μια επιλογή την οποία μπορεί να έχουν οι βουλευτές», ανέφερε χαρακτηριστικά. Σε αυτή την περίπτωση, η Κοινοβουλευτική Ομάδα δεν θα εμφανιστεί κομμένη στα δύο, ενώ το νομοσχέδιο μπορεί να περάσει με την απαραίτητη πλειοψηφία, βάσει των παρόντων.

Προηγουμένως, όμως, στην ίδια συνέντευξη, ο πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι δεν θα θέσει θέμα κομματικής πειθαρχίας στην ψηφοφορία, καθώς, όπως είπε, είναι θέμα συνείδησης, συμπεριλαμβάνοντας και τους υπουργούς, αν και τόνισε ότι έχουν μεγαλύτερη δέσμευση έναντι κυβερνητικών αποφάσεων. Αν και θεωρείται δεδομένο πως θα πρέπει να υπάρχει πειθαρχία στους υπουργούς, σε αυτή τη φάση ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να είναι πιο ήπιος. «Οι βουλευτές ψηφίζουν, όχι οι υπουργοί. Και με τη βουλευτική τους ιδιότητα προσέρχονται σε αυτή την ψηφοφορία. Ομως, προφανώς, όταν κάποιος είναι υπουργός, υπάρχει μεγαλύτερη δέσμευση σε μια συλλογική απόφαση που παίρνει το υπουργικό συμβούλιο. Θέλω να θυμίσω ότι τα νομοσχέδια εγκρίνονται από το υπουργικό συμβούλιο, από τους υπουργούς», δήλωσε. Για πολλούς, όμως, αυτή η αναφορά του είναι ένα μήνυμα στα μέλη της κυβέρνησης για το τι θα ψηφίσουν τελικά οι υπουργοί και οι υφυπουργοί, αφού είναι σαφές πως η στάση που θα κρατήσουν θα αξιολογηθεί και ενδεχομένως θα ληφθεί υπ' όψιν, για παράδειγμα, σε έναν μελλοντικό ανασχηματισμό. Πάντως, σε αυτή τη φάση, περίπου το ένα τρίτο της «γαλάζιας» Κοινοβουλευτικής Ομάδας φαίνεται πως δεν θα ψηφίσει το νομοσχέδιο, αν και μετά τις πρώτες ανακοινώσεις κάποιοι θα επανεξετάσουν τη θέση τους.

«Μασάζ»

Σε αυτό το πλαίσιο, η ηγετική ομάδα ξεκινά άμεσα την ενημέρωση των βουλευτών, προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις. Ηδη όλο αυτό το διάστημα ο υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος πραγματοποιούν συναντήσεις με μέλη της κυβέρνησης και βουλευτές. Παράλληλα, η γραμματέας της Ν.Δ. Μαρία Συρεγγέλα και ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Σταύρος Καλαφάτης είναι σε ανοιχτή γραμμή με τους βουλευτές και βολιδοσκοπούν τις προθέσεις τους. Μάλιστα, σήμερα και την Τρίτη προγραμματίζονται συναντήσεις στην Πειραιώς, όπου θα δώσουν το «παρών» οι υπουργοί Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης, καθώς και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, για να ενημερώσουν -μαζί με τη Μ. Συρεγγέλα- τους βουλευτές. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο γνωρίζουν πώς διαμορφώνεται σε αυτή τη φάση το σκηνικό, αλλά επικρατεί η πεποίθηση ότι αρκετοί βουλευτές θα αλλάξουν στάση, αφού πλέον υπάρχει το κείμενο πάνω στο οποίο μπορεί να γίνει συζήτηση, αλλά και η διέξοδος της αποχής από την ψηφοφορία. Βέβαια, η κυβέρνηση ευελπιστεί και στην στήριξη και άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, κάτι που επεσήμανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξή του. Σε κάθε περίπτωση, όμως, όπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, ο πρωθυπουργός πήρε την πρωτοβουλία και εισηγήθηκε το νομοσχέδιο, ζητώντας από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του να το υπερψηφίσει. Ουδέποτε ενθάρρυνε την αποχή, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, απαντώντας και στην αντιπολίτευση, ενώ προσθέτουν πως αυτό που είπε είναι ότι η αποχή είναι μια διέξοδος καλύτερη από την καταψήφιση.

Συνάντηση

Είναι σαφές ότι όλο αυτό το διάστημα το Μέγαρο Μαξίμου θα αφήσει να εξελίσσεται η συζήτηση, αλλά και να υπάρξουν ζυμώσεις σε εσωκομματικό επίπεδο, ενώ αναμένεται να υπάρξει συνάντηση και με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Η Εκκλησία εδώ και καιρό έχει ξεκαθαρίσει τη στάση της, ενώ πολλοί μητροπολίτες το προηγούμενο διάστημα αναφέρθηκαν με σκληρή γλώσσα στο νομοσχέδιο. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, στόχος της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο να έρθει μέσα στον Φεβρουάριο. Αυτό σημαίνει πως στα επόμενα δυο υπουργικά συμβούλια, είτε στα τέλη Ιανουαρίου είτε τον Φεβρουάριο, θα συζητηθεί και θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή το πολύ μέχρι τις αρχές Μαρτίου.

Ομάδα κρούσης

Παράλληλα, συγκεκριμένα «γαλάζια» στελέχη εκτός από τον Α. Σκέρτσο, που είναι εισηγητής, θα σηκώσουν μεγάλο βάρος στα μέσα ενημέρωσης. Μεταξύ αυτών, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου Δημήτρης Τσιόδρας, οι υπουργοί Κυριάκος Πιερρακάκης, Σοφία Ζαχαράκη και Δόμνα Μιχαηλίδου, η γραμματέας της Ν.Δ. Μ. Συρεγγέλα και ο εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. Νίκος Ρωμανός.

Η κομματική πειθαρχία άναψε φωτιές!

Η αιφνιδιαστική δήλωση Κασσελάκη για τη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ στην ψήφιση του νομοσχεδίου για τα ομόφυλα ζευγάρια και οι ευθείες βολές κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη

Φωτιές άναψε στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. η κομματική πειθαρχία όσον αφορά το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Οι έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν «βέρτιγκο» στην Κουμουνδούρου και λίγες μόλις ώρες αφότου ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωνε ότι θα το στηρίξει, ακόμα και επιβάλλοντας κομματική πειθαρχία στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση. Στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας δέχθηκε κριτική από τον Νίκο Παππά για την κίνησή του να θέσει θέμα κομματικής πειθαρχίας πριν καν δει το νομοσχέδιο που θα φέρει το Μαξίμου, αλλά και «φίλια πυρά» από τον Παύλο Πολάκη, που εμφανίστηκε κατηγορηματικά αντίθετος με τις αλλαγές που προωθούνται για τα ομόφυλα ζευγάρια. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Στ. Κασσελάκης έδωσε εντολή στην εκπρόσωπο Τύπου Δώρα Αυγέρη να δηλώσει πως δεν πρόκειται να διαγραφεί από την Κοινοβουλευτική Ομάδα όποιος δεν ψηφίσει το νομοσχέδιο της κυβέρνησης.

Αργά το βράδυ της Παρασκευής, πάντως, και καταλαβαίνοντας την άσχημη εικόνα που είχε δημιουργηθεί στα ΜΜΕ από τις παλινωδίες του, ο Στ. Κασσελάκης προχώρησε σε νέα ανάρτηση, στην οποία διευκρίνισε πως, όταν δει το νομοσχέδιο, θα δημοσιοποιήσει την άποψή του και κατέστησε σαφές πως «δεν νοείται βουλευτής αριστερού κόμματος να στέκεται ενάντια στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην κοινωνική πρόοδο». Οπως ξεκαθάρισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «εάν το νομοσχέδιο προωθεί ουσιαστικά την ισότητα, ακόμα και ατελώς, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπερψηφίσει. Σε αυτό το σενάριο, εάν παρεκκλίνει ένας βουλευτής από τον δρόμο της προόδου και της ισότητας, θα πάρω τις ανάλογες αποφάσεις», είπε, επαναφέροντας ουσιαστικά την κομματική πειθαρχία.

Την Πέμπτη στο Star ο Στ. Κασσελάκης είχε δηλώσει ότι το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια θα περάσει «χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ», ξεκαθαρίζοντας πως δεν τίθεται θέμα συζήτησης όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μάλιστα, παραδέχθηκε ότι υπάρχουν ακόμη σημεία που πρέπει να διευκρινιστούν πριν γίνουν νόμος του κράτους, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «στο ζήτημα της υιοθεσίας, της τεκνοθεσίας, υπάρχουν γραφειοκρατικές και νομικές αγκυλώσεις που πρέπει να λυθούν και πάνω σε αυτές έχω ζητήσει από την Κοινοβουλευτική μου Ομάδα να αρχίσει ήδη επεξεργασία, έτσι ώστε να μπορεί το πλαίσιο να γίνει πιο εύκολο και πιο γρήγορο από εδώ και πέρα και για τα ετερόφυλα και για τα ομόφυλα ζευγάρια».

Ομως η αναφορά του στην επιβολή κομματικής πειθαρχίας δεν ήχησε καλά στα αυτιά αρκετών και άναψε φωτιές, με τους Θανάση Θεοχαρόπουλο και Γιάννη Σαρακιώτη να δηλώνουν αντίθετοι και τον διευθυντή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Γιώργο Τσίπρα να σημειώνει με νόημα πως έμαθε για την επιβολή κομματικής πειθαρχίας από την τηλεόραση. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, τουλάχιστον 10 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στο νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια.

Είναι φανερό πως ο Στ. Κασσελάκης θέλησε να «κόψει μαχαίρι» κάθε σκέψη διαφοροποίησης, σε μια στιγμή που η κυβέρνηση φαίνεται «στριμωγμένη» από τα «γαλάζια» αντάρτικα, αλλά και να κατακεραυνώσει από τα... αριστερά τον Νίκο Ανδρουλάκη για την αίσθηση στάσης αναμονής που προκάλεσε η δήλωσή του ότι δεν πρόκειται να δέσει τα κορδόνια του Κυριάκου Μητσοτάκη. «Αν η στάση του πρωθυπουργού είναι μια στάση πολιτικής δειλίας σε σχέση με την αποχή του κόμματός του, η στάση του κ. Ανδρουλάκη είναι μια στάση πολιτικής εκμετάλλευσης. Είναι δυνατόν ο πρόεδρος ενός κόμματος -και δη προοδευτικού- να βασίζεται στην ψήφο του κ. Πλεύρη και του κ. Βορίδη για να αποφασίσει ο ίδιος τι θα κάνει σε ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Είναι άκρως καιροσκοπικό αυτό», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, βάλλοντας ευθέως εναντίον της Χαριλάου Τρικούπη.

Βαθύτερα τα αίτια

Ομως, η επίθεση στον Ν. Ανδρουλάκη είχε και βαθύτερα αίτια. Την τελευταία εβδομάδα είχε ανάψει η συζήτηση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για τις συνεργασίες αλλά και τη «μετακόμιση» στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Από τη μία πλευρά βρίσκεται η πλατφόρμα Τεμπονέρα, με την οποία καλεί το κόμμα να ξεκινήσει συζητήσεις για τη δημιουργία ενός μετώπου δημοκρατίας με τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων (ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά κ.ά.), και από την άλλη οι Κώστας Ζαχαριάδης, Θ. Θεοχαρόπουλος και Γ. Ραγκούσης, που εκτιμούν ότι πρέπει να αλλάξει πλέον στρατόπεδο ο ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας πίσω την Αριστερά για την ηγεσία της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα.

Ο Στ. Κασσελάκης και οι νεοπροεδρικοί δεν είδαν με καλό μάτι τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ωστόσο, αν και τις παρέπεμψαν στο Συνέδριο για να συζητηθούν, φρόντισαν πριν να κόψουν κάθε γέφυρα συνεννόησης με τη Χαριλάου Τρικούπη. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό ήρθε και η απάντηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στη δήλωση του Ν. Ανδρουλάκη ότι, αν είναι δεύτερος στις ευρωεκλογές, θα ανοίξει τη συζήτηση των συνεργασιών, που έκανε σκόνη και θρύψαλα οποιαδήποτε προσέγγιση.

«Ας βρει πρώτα ο ίδιος την κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει με τον πρωθυπουργό, ο οποίος τον έχει ως εκβιαζόμενο πρόεδρο της ήσσονος αντιπολίτευσης», είπε ο Στ. Κασσελάκης και προσέθεσε: «Εχει κάνει μήνυση εναντίον του πρωθυπουργού ο κ. Ανδρουλάκης; Είναι ο πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ. Είναι αποδεδειγμένο ότι η ΕΥΠ τον παρακολουθούσε. Πώς ο ΣΥΡΙΖΑ, θεωρητικά, θα συνδιαλλασσόταν με ένα κόμμα το οποίο είναι υπερχρεωμένο στις τράπεζες και με έναν πρόεδρο ο οποίος είναι εκβιαζόμενος;». Στη συνέχεια, «έβαλε στον πάγο» τις συζητήσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ (Τεμπονέρας - κείμενο των «3»), ξεκαθαρίζοντας πως «ο προοδευτικός χώρος θα εκφραστεί μέσω του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα κατέβει στις επόμενες εθνικές εκλογές ως ένα ανανεωμένο, αυτόνομο κόμμα για αυτοδύναμη κυβέρνηση». Αρκετά στελέχη διέκριναν πίσω από τις επιθέσεις Κασσελάκη μια αγωνία και μια σπουδή ενόψει και του Συνεδρίου να «καθαρίσει» το τοπίο. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, κατήργησε τον πήχυ των ευρωεκλογών και έθεσε ως ορόσημο για το κόμμα τις εθνικές εκλογές.

Υψηλοί τόνοι, αλλά και στάση αναμονής

Η αντιπολιτευτική στρατηγική του ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής, με επίκεντρο τα νομοσχέδια για τα μη κρατικά ΑΕΙ, για τα ομόφυλα ζευγάρια, για την επιστολική ψήφο και για την ακρίβεια

Δυναμικά ξεκίνησε το 2024 για το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, που περνά σε μετωπική επίθεση κατά της κυβέρνησης, με αφορμή τα νομοσχέδια για τα μη κρατικά ΑΕΙ, για τα ομόφυλα ζευγάρια, για την επιστολική ψήφο και για την ακρίβεια που μαστίζει τα νοικοκυριά. Η ολική αντιπαράθεση, πάντως, εξηγείται ακόμα καλύτερα, αν λάβει κανείς υπ' όψιν τους πολιτικούς στόχους του κόμματος, όπως τους έθεσε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ο Νίκος Ανδρουλάκης, επιζητώντας τη λαϊκή... βούλα για την τοποθέτηση του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στη δεύτερη θέση, προκειμένου να μπορεί να κοιτάξει στα μάτια τη Ν.Δ. και να πάρει όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες ώστε να την κοντράρει ανοιχτά, διεκδικώντας πλέον τη διακυβέρνηση του τόπου στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Οσον αφορά το θέμα που κυριάρχησε την εβδομάδα που πέρασε και φαίνεται πως θα απασχολήσει την πολιτική επικαιρότητα τους επόμενους μήνες, αυτό του γάμου μεταξύ ομοφύλων, στο ΠΑΣΟΚ είναι σαφείς. Στην ουσία, λένε «ναι» στον πολιτικό γάμο, ενώ, αναφορικά με την τεκνοθεσία, επιμένουν ότι θα πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπ' όψιν τα δικαιώματα των παιδιών. Σε αυτό το πλαίσιο, κατηγορούν τη Ν.Δ. ότι φέρνει στη Βουλή τη… διάσπαση της υιοθεσίας, μιας διαδικασίας που έχει ούτως ή άλλως φίλτρα -ακόμα και αν πρόκειται για ετερόφυλα ζευγάρια- και πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση, προκειμένου να φανεί κατά πόσο είναι προς το συμφέρον του παιδιού η ένταξή του σε μια συγκεκριμένη οικογένεια. Ετσι, δηλώνουν πιστοί στην ισότητα στον γάμο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός μεταξύ ομόφυλων και ετερόφυλων ζευγαριών στο θέμα της τεκνοθεσίας, πολλώ δε μάλλον να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ ανδρών και γυναικών, για παράδειγμα, στο θέμα της παρένθετης μητέρας. Σε κάθε περίπτωση, με το ζήτημα να είναι εκ των πραγμάτων λεπτό, αυτή την εβδομάδα, πιθανότατα την Τρίτη ή την Τετάρτη, θα συγκληθεί η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος, προκειμένου να το συζητήσει διεξοδικά, κυρίως δε να αναλύσει τα όποια θέματα αποτελούν τροχοπέδη για κάποιους βουλευτές. Πάντως, η Χαριλάου Τρικούπη δεν προτίθεται να θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Προσωπική υπόθεση

Στην κριτική της, πάντως, προς την κυβέρνηση, η Χαριλάου Τρικούπη εγείρει και ένα πολιτικό ζήτημα, που προκάλεσε και την προσωπική αντιπαράθεση μεταξύ του πρωθυπουργού και του Νίκου Ανδρουλάκη προ ημερών. Στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής εκτιμούν ότι ο πρωθυπουργός φέρνει ένα νομοσχέδιο που δεν στηρίζουν όλοι οι βουλευτές του, στους οποίους «κλείνει το μάτι» νομιμοποιώντας την αποχή, και ζητά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης να το ψηφίσουν. Σε αυτό το πλαίσιο, η αναφορά του Ν. Ανδρουλάκη ότι «εμείς δεν πρόκειται να δέσουμε τα κορδόνια της Ν.Δ.» προκάλεσε την αντίδραση του πρωθυπουργού, που τον κατηγόρησε ότι εργαλειοποιεί ένα ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Να μην κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια», απάντησε η Χαριλάου Τρικούπη, διαμηνύοντας σε υψηλούς τόνους ότι «μαθήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό των υποκλοπών, της υποβάθμισης των θεσμών, των παρεμβάσεων στη Δικαιοσύνη και της μεταμεσονύκτιας άλωσης των ανεξάρτητων Αρχών, δεν δεχόμαστε».

Την ίδια ώρα, στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δεν κρύβουν τις ενστάσεις τους ως προς την καθολικότητα στην επιστολική ψήφο, ενώ κάθετοι είναι και στις δύο παραμέτρους που θέτουν στο ζήτημα των μη κρατικών ΑΕΙ: το αν και πώς θα διασφαλίζεται η ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου, αλλά και ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας αυτών των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Γι' αυτό και τηρούν στάση αναμονής, προκειμένου να δουν το περιεχόμενο και να αντιληφθούν τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου που θα φέρει η κυβέρνηση για το θέμα των μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Η ρητορική

Στην πραγματικότητα, στη Χαριλάου Τρικούπη δεν πρόκειται να… χαρίζονται από εδώ και στο εξής στη Ν.Δ. Αντίθετα, θα εντείνουν την αντιπολιτευτική τους ρητορική, καθώς επιθυμούν να έχουν ήδη από τώρα τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις κάλπες του Ιουνίου ή πάντως -καθώς δεν πρόκειται για εθνικές εκλογές- της δεύτερης πολιτικής δύναμης στη χώρα και μάλιστα με τέτοιο ποσοστό που θα μπορεί να ανασυγκροτήσει τη δημοκρατική παράταξη και να έχει έτσι η Ν.Δ. στις επόμενες εθνικές εκλογές έναν αντίπαλο που θα τη νικήσει. «Πιστεύω ακράδαντα ότι, αν το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές είναι αξιωματική αντιπολίτευση με τη σφραγίδα της λαϊκής ετυμηγορίας, η άνοδός του θα είναι ραγδαία μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές», είπε, μιλώντας στο Οpen, ο Ν. Ανδρουλάκης, δι- αβεβαιώνοντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα πάρει όλες τις πρωτοβουλίες που χρειάζεται για να υπάρξει η προοδευτική δύναμη που θα μπορεί να επικρατήσει της Νέας Δημοκρατίας στις επόμενες εθνικές εκλογές. Διευκρίνισε, πάντως, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ότι μιλά για ένα ανοιχτό κάλεσμα με κοινωνικούς όρους προς όλες τις προοδευτικές δυνάμεις και πως διαφωνεί απόλυτα με τη... συγκόλληση κομμάτων. Με την αναφορά του, δε, ότι «δεν πρόκειται το ΠΑΣΟΚ να γίνει μέρος του προβλήματος που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ», αλλά και λέγοντας ότι σε ένα κόμμα που στο όνομά του φέρει τον όρο «ριζοσπαστική Αριστερά» κάποια στελέχη του προτείνουν την ένταξή του στην ομάδα των Ευρωσοσιαλιστών, ενώ ο πρόεδρός του, σύμφωνα με τα λεγόμενα του στενότερου συνεργάτη του, ήταν υποψήφιος υπουργός της Ν.Δ., υπονόησε πως επικρατεί τρικυμία στο εσωτερικό του, σε ιδεολογικό επίπεδο. Ο «πόλεμος» που μόλις ξεκίνησε και με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε από τη σκληρή ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη λίγα λεπτά μετά την τηλεοπτική συνέντευξη του Στέφανου Κασσελάκη το βράδυ της Πέμπτης, όπου τον περιέγραφε ως έναν «Πολάκη made in USA»...

«Αυτό δεν είναι πρόοδος»

Προβληματισμός στο ΚΚΕ για το νομοσχέδιο που προβλέπει γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών

Μπορεί στο ΚΚΕ να μη συζητούν καν για το δικαίωμα ενός ανθρώπου στη συμβίωση με όποιον άλλον άνθρωπο επιθυμεί, καθώς αυτό είναι εκ των ων ουκ άνευ, δυσκολεύονται όμως να κατανοήσουν πώς διαχωρίζεται το θέμα του γάμου από εκείνο της τεκνοθεσίας. Ως εκ τούτου, δεν κρύβουν τις ενστάσεις που έχουν όσον αφορά την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού -και κατ' επέκταση της κυβέρνησης- να φέρει νόμο για τον γάμο μεταξύ ομοφύλων. Τις επιφυλάξεις, τους προβληματισμούς και τελικά τη διαφωνία του ΚΚΕ με την ακύρωση της μητρότητας και της πατρότητας και την επιχείρηση αντικατάστασής τους από μια «θολή γονεϊκότητα», όπως λένε στον Περισσό, ανέπτυξε (ΣΚΑΪ) αναλυτικά η βουλευτής του κόμματος Βιβή Δάγκα την επομένη της συνέντευξης του πρωθυπουργού στην ΕΡΤ, κατά τη διάρκεια της οποίας αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία της κυβέρνησης να νομοθετήσει υπέρ του γάμου ομόφυλων ζευγαριών. Αναφερόμενη, δε, στην πείρα που προκύπτει από χώρες της Ε.Ε. και σε σχετική απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου που προβλέπει «γονέα 1» και «γονέα 2» ή ακόμα και περισσότερους γονείς ενός παιδιού, υποστήριξε ότι «αυτό δεν είναι πρόοδος». Αντίστοιχες επιφυλάξεις εξέφρασε και η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, μιλώντας στον ΑΝΤ1, με αφορμή την αναφορά του πρωθυπουργού ότι στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης δεν θα προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ό,τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την ώρα που σε άλλα κράτη διεγράφησαν οι όροι «μητρότητα» και «πατρότητα» και, από «γονέα 1» και «γονέα 2», έφτασαν έως και σε «γονέα 10», όπως χαρακτηριστικά είπε. Στον Περισσό, εξάλλου, θεωρούν ότι η μητρότητα και η πατρότητα, δύο όροι με αντικειμενική βάση, όπως λένε, είναι δικαίωμα του παιδιού. Θα συζητούσαν, ωστόσο, με προθυμία παρεμβάσεις ή βελτιώσεις σε ήδη υπάρχουσες ρυθμίσεις αναφορικά με τη σχέση ενός παιδιού με τον σύντροφο του φυσικού ή και του θετού του γονέα.

«Εμπορευματοποίηση»

Κατά τα λοιπά, στο ΚΚΕ κάνουν λόγο για εμπορευματοποίηση της τεκνοθεσίας και της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στην οποία ο πρωθυπουργός δεν έβαλε φραγμό. Αντίθετα, εκτιμούν ότι είναι πιθανό να ανοίξει ο δρόμος της παρένθετης μητρότητας, όπου υπάρχει ένα ολόκληρο εμπόριο με κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο παγκοσμίως, καταγγέλλοντας ότι υπάρχει… ταρίφα στον υφιστάμενο νόμο της Ν.Δ., έως 20.000 ευρώ αμοιβή. Αντιστοίχως, στη νομοθεσία που υπάρχει ήδη και προβλέπει αποζημίωση 20.000 ευρώ για παρένθετη κύηση, προβλέπεται και αντίστοιχη αποζημίωση 5.000 ευρώ για δότρια ωαρίου. Δεν είναι λίγοι, δε, όσοι κατηγορούν τη Ν.Δ. ότι με τη μονοθεματική ατζέντα που έχει ανοίξει έδωσε τη δυνατότητα να βγουν στην επιφάνεια σκοταδιστικές απόψεις από τη μία και αντιεπιστημονικές θέσεις περί κοινωνικής κατασκευής του φύλου από την άλλη, με τις οποίες το ΚΚΕ είναι αντίθετο. Και, μάλιστα, ακριβώς την ίδια ώρα που ο λαός μαστίζεται από την ακρίβεια και την εφαρμογή σειράς αντιλαϊκών μέτρων. Ενδεικτικό ήταν και το σχόλιο του ΚΚΕ, εξάλλου, στον απόηχο της συνέντευξης του πρωθυπουργού, όπου σημειωνόταν ότι «η συστηματική προσπάθεια του κ. Μητσοτάκη να εμφανίζει την αντιδραστική του ατζέντα σε όλα τα ζητήματα με δήθεν “εκσυγχρονιστικό-προοδευτικό-νεωτεριστικό” μανδύα καταρρέει μπροστά στην αμείλικτη πραγματικότητα της φτώχειας, της ανασφάλειας, της επίθεσης στην Yγεία και στην Παιδεία, της εμπλοκής στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, της ισοπέδωσης όλων των δικαιωμάτων του λαού και της νεολαίας». Στην πραγματικότητα, στο ΚΚΕ υποστηρίζουν ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η κυβέρνησή του «ούτε είναι, ούτε μπορούν να παριστάνουν τους υπερασπιστές της προόδου και των λαϊκών δικαιωμάτων».