Δεύτερο υποθαλάσσιο Μουσείο στην Αλόννησο από την Περιφέρεια Θεσσαλίας

Στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος «LIFE DREAM» στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, πραγματοποιήθηκε το πρώτο ερευνητικό ταξίδι στην Αλόννησο στην περιοχή του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, τον Ιούλιο. Στο πλαίσιο αυτό έγινε αυτοψία σε περιοχές με υφάλους με τη χρήση υποθαλάσσιου δρόνου (ROV) αλλά και με ερευνητική κατάδυση, εκεί όπου το βάθος το επέτρεπε. Επιβεβαιώθηκε η υποβάθμιση των υφάλων σε κάποιες από τις περιοχές αυτές λόγω κυρίως της κάλυψης τους από κομμάτια αλιευτικών εργαλείων, και έγινε επιλογή των σημείων εγκατάστασης των τεχνητών βιοδομών οι οποίες θα ποντιστούν την άνοιξη του 2024. Με τον τρόπο αυτό η Περιφέρεια Θεσσαλίας δημιουργεί ένα δεύτερο υποθαλάσσιο Μουσείο πολύ κοντά στο Ενάλιο Μουσείο της Περιστέρας προσπαθώντας αυτή τη φορά να αναδείξει τη φυσική κληρονομιά της περιοχής. Στην επίσκεψη εργασίας συμμετείχαν ερευνητές, εκπρόσωποι του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), εταίρου του έργου, ενώ την Περιφέρεια Θεσσαλίας εκπροσώπησε η κ. Αγγελική Βενέτη επιστημονικά υπεύθυνη του έργου.

Το πρόγραμμα LIFE DREAM, είναι ένα διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα το οποίο συντονίζει το CNR - ISMAR ( Ινστιτούτο Θαλάσσιων Επιστημών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας της Ιταλίας), που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE 2021-2027 (υποπρόγραμμα "Φύση και βιοποικιλότητα") και είναι αφιερωμένο στην προστασία και την αποκατάσταση των βαθέων βιοδομών (βαθέων υφάλων). Το πρόγραμμα LIFE DREAM καλύπτει περιοχές της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας. Στόχος του είναι η προστασία και η αποκατάσταση των βαθέων βιοδομών (Βαθείς Ύφαλοι σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ "Οικότοποι") μέσω καινοτόμων και βιώσιμων προσεγγίσεων. Το έργο αποσκοπεί επίσης στην ευαισθητοποίηση σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζουν οι βιοκατασκευές στη λειτουργία του βαθέος θαλάσσιου οικοσυστήματος και στη σημαντική συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στη Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα μέχρι το 2030, υποστηρίζοντας την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την προστασία και την αποκατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Για το σκοπό αυτό, η κοινοπραξία εταίρων θα λειτουργήσει σε πιλοτικές περιοχές εγκαθιστώντας τρισδιάστατα (3D) εκτυπωμένες τεχνητές δομές- υφάλους (AR) από βιοδιασπώμενα υλικά με στόχο τη διευκόλυνση της ριζοβολίας και της ανάπτυξης των κοραλλιών βαθέων υδάτων. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθεί απομάκρυνση των θαλάσσιων απορριμμάτων από αυτούς τους βιότοπους, αφού σε μεγάλο βαθμό είναι υπεύθυνα για τον υποβιβασμό της οικολογικής τους κατάστασης, και τα πλαστικά απορρίμματα θα επαναχρησιμοποιηθούν μέσω ενός ειδικού πρωτοτύπου που θα τα μετατρέψει σε καύσιμη ύλη για τα αλιευτικά σκάφη τα οποία θα συμμετέχουν ενεργά στην απομάκρυνση των θαλάσσιων απορριμμάτων. Τα οφέλη από τη διευρυμένη εφαρμογή του προαναφερόμενου μοντέλου κυκλικής οικονομίας θα αποτιμηθούν στο πλαίσιο του έργου. Ακόμη, θα γίνει προσπάθεια ενδυνάμωσης της γαλάζιας οικονομίας στην περιοχή της Αλοννήσου με τον εμπλουτισμό του Υποθαλάσσιου Μουσείου με εκθέματα που αφορούν σε κοραλλιογενείς βυθούς υψηλής αισθητικής που αποτελούν τη φυσική κληρονομιά κάθε περιοχής, αλλά και της προσπάθειας αποκατάστασης σε σημεία που έχουν υποβαθμιστεί, μέσω των προαναφερόμενων τεχνητών δομών. Οι ερευνητικές εργασίες θα διεξαχθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η λιγότερο δυνατή όχληση στα είδη της άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων τους

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος LIFE DREAM ανέρχεται σε 5.307.436,77€,  η διάρκεια υλοποίησης του είναι 60 μήνες και στο εταιρικό σχήμα εκτός από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας, συμμετέχουν το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, η Ενάλεια Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών της Ιταλίας, το Πανεπιστήμιο  ALDO MORO του Μπάρι, η Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική SRLS της Ιταλίας, το Πανεπιστήμιο Politechnica Delle Marche της Ιταλίας, η Περιφέρεια Puglia της Ιταλίας, Ο Ζωολογικός Σταθμός Anton Dohrn της Ιταλίας, η Εθνική Ομοσπονδία Αλιευτικών Επιχειρήσεων της Ιταλίας, ο Κρατικός Οργανισμός  Consejo Superior de Investigaciones Cientificas της Ισπανίας, ο Οργανισμός Παραγωγών Ψαριών  Αλμερίας της Ισπανίας, το Πανεπιστήμιο Tor Vergata της Ρώμης.