Πόσο σημαντική είναι η οριοθέτηση του συστήματος;

Γράφει ο Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος Γιάννης Ξηντάρας (paidi-efivos.gr)  

Μιλάμε συνεχώς για όρια μέσα στην οικογένειά μας και πιο συγκεκριμένα για όρια στη σχέση μας με τα παιδιά μας. Λέμε συνέχεια «Να θέτουμε όρια», «Πρέπει να του βάλω περισσότερα όρια», «Πάλι ξεπέρασε τα όρια». Τελικά πόσο σημαντικά είναι τα όρια για το σύστημα;

Αν δεν υπάρχουν όρια μέσα στην οικογένεια είναι σαν να ζούμε σε μία κοινωνία που δεν υπάρχουν νόμοι και κανόνες. Για φανταστείτε…  δεν θα υπήρχε ασυδοσία; Τα όρια λοιπόν μέσα στην οικογένεια είναι σημαντικά και οπωσδήποτε πρέπει να είναι σαφή και συγκεκριμένα για την σωστή λειτουργία του συστήματος. Οι «κανόνες» που θέτουμε βοηθούν στο να προσαρμοστεί το παιδί στις συμπεριφοράς που καθορίζουν οι γονείς. Αν δεν υπάρχουν όρια ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει και θα κυριαρχεί αταξία και συνεχής ταραχή.

Επιπλέον, τα όρια είναι σημαντικά γιατί παρέχουν ασφάλεια. Το παιδί μέσα σε μία άρτια οριοθετημένη οικογένεια νιώθει ότι προστατεύεται. Ο μπαμπάς και η μαμά του παρέχουν ασφάλεια και για ό,τι χρειαστεί, το παιδί θα τρέξει σε αυτούς χωρίς να διστάσει. Για να δημιουργηθεί αυτή η ασφάλεια όμως, οι κανόνες που θέτονται θα πρέπει να είναι σταθεροί και όχι απρόσωποι. Με την έννοια απρόσωποι, εννοώ πως ως γονείς οφείλουμε να είμαστε παρόντες, όταν θέτουμε κάποιον κανόνα και να ασχολούμαστε με τα παιδιά μας…

Τέλος, με τα όρια δεν σημαίνει ότι τιμωρούμε το παιδί μας… Τα όρια είναι επιτρεπτοί και μη επιτρεπτοί κανόνες συμπεριφοράς, γι’ αυτό είναι σημαντικό κάθε φορά να ξεκαθαρίζουμε τι ισχύει και τι δεν ισχύει εκ των προτέρων στα παιδιά μας.

Για παράδειγμα, ένα όριο θα μπορούσε να είναι το εξής: «Αν δεν τελειώσεις με το φαγητό σου, δε θα πάμε στις κούνιες να παίξεις!». Με αυτό το όριο γνωστοποιείς από την αρχή στο παιδί ότι αν δεν πράξει σωστά και δεν τηρήσει τον κανόνα, θα στερηθεί μία δραστηριότητα που του αρέσει. Μην το παίρνουμε σαν εκβιασμό, είναι οριοθέτηση…

Όταν αγαπάμε τα παιδιά μας είναι πολλές φορές λογικό να τα απογοητεύουμε. Η απογοήτευση όμως αυτή είναι μικρή και είναι για το καλό τους! Με τα όρια αποκτούν ασφάλεια και αισθάνονται το σύστημα ισχυρό, σαν ασπίδα που θα τα προστατέψει σε περίπτωση οποιοδήποτε κινδύνου.

Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.